Afgelegde doctoraten

Het concept van de historisch geïnformeerde uitvoeringspraktijk (HIPP) speelt een prominente rol in het hedendaagse muziekleven. Hoewel de oorspronkelijke focus zich beperkte tot de Oude Muziek, wordt deze benadering tegenwoordig steeds vaker toegepast op muziek uit de negentiende en vroege twintigste eeuw. Het centrale idee is het streven naar een historisch bewuste muziekuitvoering, een nog weinig gangbare praktijk in het saxofoonveld. Om dit onontgonnen terrein te exploreren richt dit...

(geen Nederlandse vertaling beschikbaar)

Het uitvoeren en dirigeren van de kameropera Julie van Philippe Boesmans gecombineerd met Il combattimento di Tancredi e Clorinda van Claudio Monteverdi in een bewerking van Frederik Neyrinck ligt aan de basis van dit doctoraat. Het onderzoek van Bart Bouckaert spitste zich verder toe op het corrigeren van de reeds uitgegeven partituur van Philippe Boesmans die nogal wat onnauwkeurigheden in zich droeg. Bart Bouckaert vergeleek in de partituur elke noot met elke noot en elke aanwijzing met...

Dit onderzoeksproject opent de deur naar nieuwe manieren om het instuderen en uitvoeren van hedendaags slagwerkrepertoire te optimaliseren.

Joseph Jongen werd geboren in 1873 en stierf in 1953 op zeventigjarige leeftijd. Hij wordt algemeen beschouwd als één van de meest prominente Belgische componisten na César Franck. Hij was vooral bekend om zijn orgel- en kamermuziekwerken en hij componeerde meer dan vijftig liederen. De volledige verzameling liederen omvat een brede waaier van stijlen, van strofische romances tot impressionistische liederen of liederen naar de traditie van Strauss, waarbij hij teksten van bekende dichters en...

Dit project heeft tot doel de interferenties bloot te leggen tussen het zeventiende-eeuwse visuele regime, de toenmalige kennistheoretische context en de artistieke praxis van het baroktheater. Uitgangspunt voor dit onderzoek vormt het leven en werk van John Wilmot (1647-1680), bijgenaamd The Monkey en tevens graaf van Rochester aan het hof van Charles II. Diverse onderzoekers met een artistieke en/of wetenschappelijke achtergrond pogen het mentale, intellectuele en tactiele universum van de...

Een voorstelling is misschien de enige kunstvorm die direct voortkomt uit het eenvoudige feit dat tijd verstrijkt. Waarschijnlijk is dit de bron van het potentieel van een voorstelling:  een momentopname waarbij wat overblijft, behoort tot het domein van het geheugen. Zoals een beeldhouwer die een sculptuur boetseert uit klei, zo boetseert de podiumkunstenaar een interpretatie, vertrekkend van momenten die oplossen in de tijd. Wat gebeurt er wanneer we een voorstelling observeren?

(geen Nederlandse tekst beschikbaar)

In de jaren '20 en '30 beleefde de gitaar in Spanje een renaissance, die de creatie van modernistisch repertoire met zich meebracht, geschreven voor de gitaristen Miguel Llobet, Andrés Segovia, Regino Sáinz de la Maza en Emilio Pujol. Dit doctoraatsproject presenteert mijn historisch geïnspireerde uitvoering van dit repertoire. Het focust op canonieke werken van grootheden als Manuel de Falla, maar ook op een rijkdom aan muziek die pas onlangs weer opdook na lang begraven te zijn geweest in...

(geen Nederlandse tekst beschikbaar)

Het onderzoek uitgevoerd door Peter Holman en Rodolfo Baroncini in de jaren 1990 heeft het mogelijk gemaakt om de Compagnie di violini the herontdekken- ensembles van drie tot zes instrumenten van de vioolfamilie (ooit in de vergetelheid geraakt).

Historisch gezien beperkte de kennis van de klassieke pianist zich haast volledig tot het bespelen van het keyboard. Het ontstaan van een nieuw repertoire heeft de pianist getransformeerd tot een meer-vaardig instrumentalist. Deze uitbreiding heeft zich in verschillende richtingen voltrokken, waaronder speciale instrumentale technieken die focussen op andere aspecten van het instrument (bijvoorbeeld de snaren, het frame, de pedalen, het lichaam); werk waarbij technologie een verbinding...

Interdisciplinary Body is een artistiek onderzoek in en door middel van film. Het situeert zich rond de concepten van lichaam en interdisciplinariteit in het veld van de audiovisuele kunsten, met de focus op de twee categorieën in cinema - fictie en non-fictie - enerzijds, en het onderwerp van cinema - het lichaam, of de geportretteerde mens anderzijds. Beide concepten vloeien samen naar de kijker, die het geheel waarneemt en daardoor connectie kan maken of reflecteren over datgene wat hij of...

Dit doctoraatsproject van Jeremias Iturras heeft tot doel een “creatief-technische convergentie” te vinden tussen muziek en film. Om deze convergentie te verduidelijken, zal Iturras eerst bepaalde filmtechnieken analyseren (ontwerp, constructie, structuur, esthetische ideeën, enz.) aan de hand van specifieke voorbeelden van regisseurs en films om na te gaan of het mogelijk en aannemelijk is om “dezelfde” technische methoden toe te passen op een muzikale compositie. Hij zal zoeken naar de...

Compositie op basis van microtonale toonladder wordt steeds populairder. Xenharmonische componisten hebben zich meestal beperkt tot één toonladder. De combinatie van microtonale toonladders is tot nu toe echter grotendeels onontgonnen gebleven. In "Le Sacre du Printemps" combineerde Igor Strawinsky modi op basis van het westerse stemsysteem. Deze benadering wordt polytonaliteit genoemd. Het lijkt waarschijnlijk dat de verschillende microtonale toonladders ook in composities gecombineerd...

Het doctoraat van Tomasz Konieczny onderzoekt de symbolische dimensies van de muziek van Hugo Wolf,Alexander Scriabin en Claude Debussy. Het is gecentreerd rond de symbolische Nacht, aantoonbaar een cruciaal knooppunt in het web van symbolische interrelaties. In de romantische visie maakt denachtelijke duisternis, die de verschijningen van de wereld bedekt, het mogelijk omintuïtieve inzichten in de fundamentele, metafysische Heelheid van dewereld te krijgen. Tomasz Konieczny zocht antwoorden...

Het doctoraat in de kunsten 'N' biedt een verdiepende reflectie van de filmmaker op het denk-en maakproces van zijn film N, The Madness of Reason. De film heeft tot doel het encyclopedisch denken te bevragen vanuit de confrontatie met de Afrikaanse realiteit en spiritualiteit (vnl. West-Afrika). Uitgangspunt van de film vormt het leven en werk van Raymond Borremans (1906 - 1988) die een unieke encyclopedie heeft geschreven, Le grand Encyclopédie de la Côte d'Ivoire. Zijn doel was de...

"De notatie is niet de muziek": schijnbaar evident, maar ook knap vervelend, want de notatie lijkt het enige echte houvast, het enige wat bewaard is en "wetenschappelijk" kan bestudeerd worden, zeker in de Oude Muziek. Daar is er inderdaad geen levende traditie onveranderd doorgegeven; in tegendeel: de "verpakking" van de muziek leidt er vaak steeds verder van de bron weg. Doel van mijn onderzoek was steeds, de klank achter de notatie te vinden, de componist achter de noten. Het is eigenlijk...

Mijn onderzoek omvat heel wat, maar het belangrijkste is dat het draait om muziek. Mijn verhouding tot de muziek. Het gaat over uitvoeren, over componeren. Het gaat over emotie, expressie en de ziel. Het gaat over bedenkingen bij de musicus, ideeën en inspiratie. Er waren twee basisconcepten (basisvragen) welke mij doorheen mijn Ph.D. hebben geloodst. Het eerste “Het onderzoek naar emotie-opwekkende parameters en technieken in de laatromantische muziek en de hercontextualisering ervan in mijn...

Het idee voor een artistiek doctoraat rond “Building Bridges” ontstond in de nasleep van de tsunamiramp in Fukushima, Japan, in 2011. De plotse confrontatie met de eigen machteloosheid zocht en vond een uitweg in benefietconcerten met mijn Duo in eigen land en concertreizen in Japan. Optredens in klinieken en scholen in de getroffen gebieden leidden tot een inzicht in de rol van muziek in de “echte” wereld, ver weg van de comfortzone van de opera waar ik al meer dan 30 jaar als contrabassist...

Voor dit eigen ‘teatro dell’ascolto’ – niet in hout, maar op papier en vooral met klank – was de structuur van ‘Prometeo’ én het idee van Camillo’s ‘Teatro della Memoria’ richttinggevend – evenals de (onvolledig overgeleverde) Prometheustrilogie van Aischylos én het stadsplan van La Serenissima. De tocht doorheen dit theater vermengt zich met het Venetiaanse labyrinth : het is een mozaïek geworden van eigen teksten die mijn eigen activiteiten als uitvoerend musicus gedurende de laatste...

Hoe kan men leren overtuigend te improviseren binnen de context van het negentiende-eeuwse pianorepertoire? En waarom is het belangrijk om in de eenentwintigste eeuw op dit repertoire te improviseren? Met de muziek van Robert Schumann als uitgangspunt geeft het doctoraatsonderzoek van Bobby Mitchell, Playing Schumann Again for the First Time, een antwoord op deze vragen aan de hand van methodes voor een pianistische praktijk die gedreven wordt door experiment en die ernaar streven om steeds...

Het doctoraatsonderzoek After the Fall maakt deel uit van een langetermijnproject in het veld van het documentaire theater dat tot doel heeft politieke en sociale omwentelingen te behandelen die zich de voorbije 30 jaar hebben voorgedaan – van de val van het communisme en de opkomst van het neoliberalisme als dominante globale ideologie, tot de recente ontwikkeling ervan tot ultra-conservatisme en neofascisme. Mijn onderzoek zal zich toespitsen op deze twee onderzoekslijnen:

Dit onderzoeksproject handelt over de zoektocht naar de verloren gegane muziektaal op de kleppenfluit.

Het is bekend dat Jean Epstein bij zijn verfilming uit 1928 van Edgar Allan Poe's novelle "The fall of the house of Usher" zich niet enkel gebaseerd heeft op dit meesterwerk uit de zogeheten "fantastische" literatuur, maar deze tekst handig vervlochten heeft met een andere novelle van dezelfde auteur, "The Oval Portrait". Toch volstaan deze twee verhalen niet om de beelden van Epstein ten volle te kunnen begrijpen. Als je de verschillende scènes nader bekijkt, merk je immers dat er ook...

George Enescu (1881-1955) wordt beschouwd als één van de meest vooraanstaande Roemeense componisten van de twintigste eeuw.

Dat Sigurd Raschèr (1907-2001), geboren in Duitsland en vlak voor de Tweede Wereldoorlog geëmigreerd naar Amerika, één van de belangrijkste pioniers en één van de meest invloedrijke klassieke saxofonisten van de 20ste eeuw is, wordt algemeen erkend. Hij bouwde als solist een internationale carrière uit en stimuleerde veel hedendaagse componisten om speciaal voor hem werken voor saxofoon te schrijven. Op die manier breidde hij het saxofoonrepertoire gevoelig uit.  Ook als pedagoog ontwikkelde...

Sinds 2012 werkt Jan Van Landeghem aan een artistiek product, zijnde een transversale, multimediale compositie op teksten van Emile Verhaeren nl.: „Chansons de fou”. Deze zeven sociaal geëngageerde gedichten typeren de ellende van de plattelandsbevolking einde 19de eeuw (1893). De oogsten mislukten, er was een schrijnende armoede, de tegenstelling tussen rijk en arm werd steeds groter. Men zocht soelaas in de fabrieken van de nieuwe steden. Helaas zou deze situatie uiteindelijk leiden naar...

Het doctoraatsproject in de kunsten De filmregisseur als archivaris onderzoekt aan de hand van bestaand archiefmateriaal de relatie tussen de feitelijke en artistieke representatie van geschiedenis. Aan de basis van het onderzoek ligt de collectie van archieffilms over Brussel uit het Koninklijk Belgisch Filmarchief Cinematek. Dit archiefmateriaal heb ik in mijn artistiek onderzoek op verschillende manieren aangewend.

(Geen Nederlandse vertaling beschikbaar)

(geen Nederlandse vertaling beschikbaar)

In tegenstelling tot non-idiomatische improvisatie met menselijke improvisatoren, is het moeilijker om intense en verrassende muziek te maken in interactie met een computer. Ook het concept van improvisatie als een muzikale dialoog is moeilijk herkenbaar voor een computer. In dit doctoraatsonderzoek beoogt Peter van Bergen zijn esthetische opvattingen over muzikale improvisatie en compositie én zijn muzikale ervaringen in het samenspel met menselijke improvisatoren, te vertalen naar een...

In dit onderzoek bestuderen we de perceptie van orkestklankkleuren in pianorepertoire om tot een verrijkende klankvorming te komen en zo het multi-interpretabel aspect van een compositie nog te versterken.

Filmmaker Ellen Vermeulen verbleef in Koerdistan, Turkije, tijdens de stadsoorlogen van 2015 om een film voor te bereiden over jongeren op de drempel van het radicaal en gewapend verzet. De film zou de mogelijkheidsvoorwaarden verkennen die leiden tot een vertrek naar ‘de bergen’.

Les Synthétistes was een collectief van Belgische componisten (René Bernier, Francis de Bourguignon, Gaston Brenta, Théo De Joncker, Robert Otlet, Marcel Poot, Maurice Schoemaker en Jules Strens) die zich in 1925 verenigden naar aanleiding van de zestigste verjaardag van hun gevierde leraar, Paul Gilson. Ze hadden de intentie om diverse tendensen in de muziek vanaf 1925 te synthetiseren. In deze periode uit de Belgische muziekgeschiedenis was het harmonieorkest een belangrijk hulpmiddel voor...

Mijn naam is Ellis, ik ben een kunstenaar/filmmaker en otaku.

Ik schrijf ‘een handboek voor documentairemakers’. Dit is natuurlijk uitdagend, het zou betekenen dat er methodes, raadgevingen, regels bestaan voor de ‘goede’ documentaire. Het spreekt vanzelf dat het handboek eerder een boek vol vragen en bedenkingen is. Een poging om het documentairemaken holistisch te benaderen. De documentaire: ‘De geschiedenis van het varken (in ons)’ die naast het handboek spoort en ook in het handboek als ‘case’ wordt opgenomen; is analoog aan het handboek in de zin...

Met het oog op het behalen van een Doctoraat in de Kunsten aan RITCS /VUB, verrichtte experimenteel filmmaker Maurits Wouters vier jaar lang artistiek onderzoek rond collectieve, vervagende herinneringen en de analoge filmesthetiek. Wouters vertrok daarbij van een collectie home video’s, gemaakt door de uitgewiste gemeenschap rond Het Bels Lijntje.

De voortdurende evolutie van de moderne performance praktijk van de marimba heeft geleid tot een veelvoud aan uitdagingen voor de huidige generatie uitvoerders. Eén kwestie die ze gemeenschappelijk hebben is het feit dat de marimba een idiofoon is. Het geluid wordt gecreëerd door een hamer die een houten staaf aanraakt en doet vibreren. De impact is snel en het contact gebeurt in een milliseconde. De uitvoerder heeft geen direct contact met zijn instrument terwijl hij speelt en heeft geen...